Wist je dat er een beschrijving van een lockdown in de Bijbel staat? Ik niet, althans ik heb het ongetwijfeld meerdere keren gelezen, maar me nooit gerealiseerd wat het in werkelijkheid betekent. Dat gebeurt wel vaker: dat je de Bijbel leest, maar je niet echt een beeld kunt vormen van wat er bedoeld wordt, totdat je er in de werkelijkheid mee geconfronteerd wordt. Dan zie je opeens: dàt is het!
Dat gebeurde dus ook toen we Jeremia 16 opsloegen en het onderstaande lazen.
4 Zij zullen sterven aan dodelijke ziekten, er zal over hen geen rouw bedreven worden en zij zullen niet begraven worden, maar tot mest op de aardbodem zijn. Zij zullen door het zwaard en door de honger omkomen, en hun dode lichamen zullen tot voedsel zijn voor de vogels in de lucht en voor de dieren op de aarde.
5 Want zo zegt de HEERE: U mag het huis van hem die een rouwmaaltijd houdt, niet binnengaan. U mag er niet heen gaan om rouw te bedrijven en u mag hun geen medeleven betuigen, want Ik heb van dit volk – spreekt de HEERE – Mijn vrede, de goedertierenheid en de barmhartigheid weggenomen.
6 Groten en kleinen zullen sterven in dit land. Zij zullen niet begraven worden. Er zal over hen geen rouw bedreven worden, men zal het lichaam niet kerven of zich voor hen kaal maken.
7 Ook zal men geen brood voor hen breken vanwege de rouw, om iemand te troosten over een gestorvene, en men zal hun niet te drinken geven uit de troostbeker vanwege iemands vader of vanwege iemands moeder.
8 Een huis waar een feestmaal gehouden wordt, mag u niet binnengaan om bij hen aan te zitten, om te eten en te drinken.
9 Want zo zegt de HEERE van de legermachten, de God van Israël: Zie, uit deze plaats doe Ik voor uw ogen en in uw dagen ophouden de stem van de vreugde en de stem van de blijdschap, de stem van de bruidegom en de stem van de bruid.
10 Maar het zal gebeuren wanneer u dit volk al deze woorden aanzegt, dat zij tegen u zullen zeggen: Waarom heeft de HEERE heel dit grote onheil over ons uitgesproken, wat is onze ongerechtigheid en wat is onze zonde waarmee wij tegen de HEERE, onze God, gezondigd hebben?
11 Dan zult u tegen hen zeggen: Omdat uw vaderen Mij hebben verlaten, spreekt de HEERE, en andere goden achterna zijn gegaan en die hebben gediend en zich voor hen hebben gebogen. Mij echter hebben zij verlaten en zij hebben Mijn wet niet in acht genomen.
12 Wat u betreft, u hebt meer kwaad gedaan dan uw vaderen, want zie, ieder van u gaat zijn eigen verharde, boosaardige hart achterna door niet naar Mij te luisteren.
13 Daarom zal Ik u uit dit land wegwerpen naar een land dat u niet gekend hebt, u evenmin als uw vaderen. Daar zult u dan dag en nacht andere goden dienen, omdat Ik u geen genade zal bewijzen. (Jeremia 16:4-13)
Dodelijke ziekten, zwaard en honger
Jeremia kondigt de tijd aan van het oordeel van God over Zijn volk. Dat heeft de vorm van het rondgaan van ‘dodelijke ziekten, het zwaard en hongersnood’ (vers 4).
De Heer Jezus heeft over dezelfde dingen gesproken tegen Zijn discipelen: “(…) oorlogen en allerlei oproer (…) hongersnoden en besmettelijke ziekten” (Lukas 21:9-11; ook Mattheus 24:6-7). Kijk je naar de hele hoofdstukken in Mattheus 24 en Lukas 21, dan mag je dit ook gerust toepassen op de tijd van het einde. Ook in het boek Openbaringen komen deze dingen trouwens voor.
We zien om ons heen dat deze dingen zich al aan het ontwikkelen zijn. In het bijzonder hoe een rondgaande besmettelijke, dodelijke ziekte (al of niet terecht) de hele wereld op z’n kop zet. Thuis blijven is het devies. Maar voor culturen waar de mensen hun brood moeten verdienen op straat – en dat zijn grote delen in de wereld – betekent het geen inkomen hebben en dus honger lijden.
Verdriet en vreugde
Het is opvallend hoe uitgebreid in het gedeelte uit Jeremia beschreven wordt dat twee dingen niet meer kunnen:
- Je mag elkaar niet meer opzoeken om met elkaar mee te leven, te troosten en bij te staan wanneer er een geliefde is gestorven.
- Een feest, zelfs een trouwfeest, mag je niet meer bijwonen. Je mag niet meer met elkaar feest vieren en vreugdevol bijeen zijn.
De maatschappij wordt ‘ontmenselijkt’; de normale menselijke omgang in tijden van de grootste droefheid en vreugde is onmogelijk geworden. De dingen die je juist met anderen wilt delen en die nabijheid vereisen, kunnen of mogen niet meer.
Neem daarbij nog de ‘social distancing’- de 1,5 meter – en het mondkapje. Waarmee de ontmenselijking nog meer vorm krijgt. Wanneer je als vrienden met elkaar omgaat is het normaal dat je ‘van aangezicht tot aangezicht’ bij elkaar bent. Dat is wat de Here God ook deed toen Hij met Mozes samen was.
“De HEERE sprak tot Mozes van aangezicht tot aangezicht, zoals een man met zijn vriend spreekt.”
Exodus 33:11
In het algemeen zou je kunnen zeggen dat het delen van elkaars leven de mensen ontnomen wordt. We moeten er kennelijk maar aan wennen dat dit ‘het nieuwe normaal’ wordt.
Maar het is niet normaal, ook niet voor de Gemeente van God.
Geestelijke schade
Want welke geestelijke schade aan de geloofsgemeenschappen wordt toegebracht is vrees ik nauwelijks te overzien. In ieder geval is het voor iedere gelovige een beproeving van het geloof en het maakt des te meer de noodzaak duidelijk om heel persoonlijk vast te blijven staan in het geloof.
Hoe ga je als vader je gezin voor in de dienst aan de Here God? Hoeveel zijn er bij wie de waarde van het geloof vermindert omdat ze te weinig gewend zijn hun persoonlijke geloof te onderhouden en ze afhankelijk zijn van wat ze in de gemeenschap normaliter ontvingen?
Een oordeel van God?
De vraag of de situatie van het corona virus en de lockdown een oordeel van God is al vele malen beantwoord. Elke voorganger zal er al wel over gepreekt of geschreven hebben en er zijn er die op de vraag ‘ja’ zeggen, maar ook die haar ontkennen. Ik ga me in die discussie niet mengen.
Wel lees ik dat de dodelijke ziekten en andere oordelen met hun gevolgen in de profetie van Jeremia door de Here God als een oordeel van Hem worden aangemerkt.
Wat God doet maakt Hij erg duidelijk:
- want Ik heb van dit volk – spreekt de HEERE – Mijn vrede, de goedertierenheid en de barmhartigheid weggenomen (16:5)
- Zie, uit deze plaats doe Ik voor uw ogen en in uw dagen ophouden de stem van de vreugde en de stem van de blijdschap, de stem van de bruidegom en de stem van de bruid (16:9)
Gods vrede, goedertierenheid en barmhartigheid (vs 5) hebben we nodig in tijden van rampspoed en rouw en vreugde en blijdschap doet God ophouden opdat er geen feest meer gevierd wordt.
Dat is wat Hij doet en waarom Hij dat doet maakt Hij ook duidelijk: het is vanwege de afgoderij die het volk pleegde en waardoor ze de Here en Zijn Woord (Zijn wet) hebben verlaten.
“ Omdat uw vaderen Mij hebben verlaten, spreekt de HEERE, en andere goden achterna zijn gegaan en die hebben gediend en zich voor hen hebben gebogen. Mij echter hebben zij verlaten en zij hebben Mijn wet niet in acht genomen.” (vers 11)
Hierbij vallen verder twee dingen op.
- In de eerste plaats dat deze afgoderij zoveel erger was dan voorheen, dat iedereen er aan mee deed.
“Wat u betreft, u hebt meer kwaad gedaan dan uw vaderen, want zie, ieder van u gaat zijn eigen verharde, boosaardige hart achterna door niet naar Mij te luisteren.” (vers12) - En in de tweede plaats dat ze geen idee hadden dat wat ze deden fout was. Hun reactie op de profetie van Jeremia staat er bij:
“Waarom heeft de HEERE heel dit grote onheil over ons uitgesproken, wat is onze ongerechtigheid en wat is onze zonde waarmee wij tegen de HEERE, onze God, gezondigd hebben?” (vers 10)
Ze hebben werkelijk geen enkel benul van wat ze nu eigenlijk verkeerd deden. Ze zijn zich van geen enkel kwaad bewust omdat ze de Here verlaten hebben en Zijn wet (Woord) niet in acht hebben genomen. Want daarin had de Here duidelijk genoeg gemaakt dat ze niet op de heidense manier tot Hem mochten naderen (zie ook hier).
De lockdown in onze tijd
De overeenkomsten tussen onze tijd van nu en de tijd van Jeremia zijn groot.
- Een christenheid die steeds meer vervalt in afgoderij. Het gaat maar door, net als in de tijd van Jeremia. Zo hoorde ik van de week dat Wycliffe Bijbelvertalers Ann Voskamp ingeschakeld heeft om hun werk te promoten. Terwijl Voskamp op onnavolgbare manier – dat moet gezegd – het contemplatieve gedachtengoed uitdraagt. Maar iedereen vindt het prachtig en heeft geen idee wat er fout aan is; terwijl de Bijbel toch niet onduidelijk is.
- Een lockdown die de maatschappij ontmenselijkt, maar ook de christelijke gemeenschappen noodzakelijke mogelijkheden ontzegt. Wereldwijd nota bene, zoals nog nooit eerder is vertoond. Ik heb zo’n vaag vermoeden dat dit niet meer zal eindigen en dat het een begin is van een doorgaande ontwikkeling die uitkomt bij het toekomstige rijk van de antichrist.
- Of deze twee dingen met elkaar te maken hebben? Is de pandemie en de lockdown een oordeel van God over de afvallige christenheid en de wereld? Voor Jeremia was het duidelijk, want de Here had het hem gezegd. Laat ieder voor zich de vraag maar beantwoorden als je de bijbelse gegevens op je laat inwerken.
Gezegend
De Here bemoedigt ons wanneer we – ondanks alle bijzondere omstandigheden – Hem vertrouwen door dit gedeelte uit het volgende hoofdstuk van Jeremia.
“7 Gezegend is de man die op de HEERE vertrouwt,
wiens vertrouwen de HEERE is.
8 Hij zal zijn als een boom, die bij water geplant is,
en die zijn wortels laat uitlopen bij een waterloop.
Hij merkt het niet als er hitte komt,
zijn blad blijft groen.
Een jaar van droogte deert hem niet,
en hij houdt niet op vrucht te dragen.”
– Jeremia 17:7,8
Nederlands 
Deutsch 
English