Hoe het begon
Hoe de gemeente, de kerk begonnen is kunnen we lezen in het boek van de Handelingen. Er zijn vier dingen waar de eerste christenen mee begonnen zijn en waarin ze hebben volhard.
“En zij volhardden in de leer van de apostelen en in de gemeenschap, in het breken van het brood en in de gebeden” (Handelingen 2:42)
Dat er allerlei dingen gebeurd zijn in de christelijke kerk die gemaakt hebben dat men hier niet aan heeft vastgehouden, is duidelijk. Reden om ons opnieuw af te vragen wat deze vier aspecten te betekenen hebben. Het moet geweldig geweest zijn! Lees maar eens in de verzen die erop volgen: God liet op een bijzondere manier zien dat Hij met deze gelovigen was, ze kwamen elke dag samen in de tempel en in de huizen. Elke dag kwamen er mensen tot bekering die aan de Gemeente toegevoegd werden!
Volharden
Het feit dat ze volhardden in de genoemde vier aspecten, betekent dat dit dingen waren die erg belangrijk voor hen waren. Zo belangrijk dat heel expliciet gezegd wordt dat ze ‘volhardden’. Volharden doe je niet in zaken die je niet belangrijk vindt en zo was het hier ook. Bovendien, als iets vanzelf gaat, en je je niet hoeft in te spannen, dan spreek je meestal ook niet over ‘volharden’. Sterker, volharden houdt ook in dat er weerstand is die je moet overwinnen; je moet je extra inspannen om je niet door de weerstand tot stilstand te laten brengen. Doe je dat niet, dan komt er niks van terecht.
Wat die weerstand bij de eerste christenen geweest is, zullen we zo meteen zien.
De leer van de apostelen
De apostelen hebben een nieuwe leer verkondigd, die ging over Jezus Christus, gestorven, opgestaan en naar de hemel gevaren. Dat was niet zo maar een verhaal, er waren vele getuigen. Bovendien was het volgens de apostelen geen nieuw verhaal, maar ze gebruikten de Schrift (het Oude Testament) om te bewijzen dat deze Jezus Degene was die God beloofd had. Al Gods plannen draaien om deze Jezus Christus. Ze brachten een ‘nieuwe leer’ die ging om een Persoon en citeerden daarbij het Woord van God, waarin God al deze dingen volgens hen al voorzegd had.
Het is mooi om te lezen in Handelingen 2 (vers 14-41) hoe Petrus getuigt en hoe dat mensen in het hart raakte, zodat zij zich bekeerden.
Dat de eerste christenen volhardden in ‘de leer van de apostelen’ betekent dan ook niet anders dan dat ze van de apostelen wilden horen hoe ze de Schriften moesten lezen, nu ze Christus kenden. En hoe ze nu hun leven moesten inrichten, zowel persoonlijk als ook samen als ‘gemeente van Christus’. Want alles stond op z’n kop, alles was anders geworden.
Het onderwijs van de apostelen was dus het eerste waarin ze volhardden. Voor de christelijke gemeente vandaag moet dat een aansporing zijn om te willen ontdekken wat die leer van de apostelen geweest is. Het is ook een eerste kenmerk van een christelijke gemeente naar Gods gedachten: het gaat alleen om de Heer Jezus Christus en Gods Woord!
Lees hier meer over de leer van de apostelen.
De gemeenschap van de apostelen
De woorden ‘van de apostelen’ slaan niet alleen op ‘de leer’, maar ook op ‘de gemeenschap’. Zodat we het hebben over ‘de gemeenschap van de apostelen’.
De gelovigen vormden een gemeenschap van mensen die zich concentreerden rondom datgene wat de apostelen onderwezen: Christus, de Persoon van de Heer Jezus en Gods Woord, de Schrift. Dat is waarom ze een gemeenschap waren: de Heer Jezus en de Schrift. Laten we met nadruk maar zeggen: ‘de hele Schrift’ en niet een door mensen opgestelde belijdenis. Dat betekent ook dat degenen die bij de gemeenschap hoorden zich daar mee bezig wilden houden!
Lees hier meer over de gemeenschap van de apostelen.
Het breken van het brood
Slechts een paar keer komt deze uitdrukking in het Nieuwe Testament voor. Kennelijk was het een heel belangrijk gebeuren dat het hier in Handelingen 2:42 genoemd wordt. Uit Handelingen 20:7, waar staat dat “Ze waren bijeengekomen om brood te breken”, blijkt dat ‘brood breken’ ook het doel van het samenkomen was.
De Heer Jezus had er naar verlangd met Zijn discipelen de maaltijd te houden en heeft ze gevraagd dit te blijven doen ‘tot Zijn gedachtenis’ (bv Lukas 22:15,19). Dat hebben de apostelen dus ook doorgegeven en dat bleven ze doen. Eerst dagelijks, later op de eerste dag van de week (Handelingen 2:46;20:7).
Deze wekelijkse herinneringsmaaltijd is de christelijke eredienst van de gemeente, waarin de Heer Jezus herinnerd wordt. Waarin God de Vader wordt geloofd en geprezen en de Heer Jezus wordt geëerd en gedankt voor Zijn werk van verlossing dat Hij op Golgotha’s kruis heeft volbracht. Dit is de gemeenschappelijke priesterdienst met de Heer Jezus als middelpunt. Hij die Zelf de lofzang aanheft in een grote gemeente (Psalm 22:23).
Lees hier meer over de christelijke eredienst.
De gebeden
Tenslotte de gebeden. Ik heb het altijd raadselachtig gevonden dat dit hier bij stond. Maar als we ons realiseren wat er was gebeurd, dan wordt het wel duidelijk.
Er was een nieuwe groep ontstaan, die zich baseerde op de Schrift, maar haar anders uitlegde en toepaste dan de Joden altijd gewend waren. Bovendien vereerden ze Jezus Christus, de Gekruisigde, en kwamen ze heel vaak samen om Hem te gedenken. Dit was een groep mensen die volgelingen waren van Hem die door de Joden gekruisigd was (Handelingen 2:36).
Hoeveel weerstand en verachting hebben ze direct al van hun medeburgers te verduren gehad? Het boek de Handelingen laat het zien; bijvoorbeeld in Handelingen 4:3,21. Trouwens de Heer Jezus had het al voorzegd (bijvoorbeeld Johannes 15:18, 20b).
Wat konden ze in deze situatie anders doen dan samen te bidden voor de wereld om hen heen, voor hun vervolgers en om stand te houden en te volharden in hun pas ontdekte geloof?
Als een gemeente nu niet ervaart dat ze in een boze wereld leeft waar ze niet thuis hoort en niet haar eigen zwakheden kent, dan zal er weinig behoefte zijn om samen te komen om te bidden. Ook dat moeten we waarschijnlijk weer op nieuw ontdekken: samen Gods aangezicht zoeken. “Mijn huis zal een huis van gebed genoemd worden” (Jesaja 56:7).
De eerste christengemeente
Zo zien we dat de eerste gemeente van christenen zich concentreerde op:
- Christus als Middelpunt,
- de Schrift om uit te leven,
- de broodbreking om samen de Gekruisigde te gedenken en God te loven.
- Tenslotte de gebeden om staande te blijven in een boze wereld.
We denken dat er geen goede argumenten zijn om hier niet aan vast te willen houden. Daarom gaan we dit verder verkennen.