Zie uw God! – een ongelofelijk verhaal

Hier komt een verhaal dat zo bizar is dat je het nauwelijks kunt bevatten. Althans, zo vergaat het mij. Het laat zien hoe Gods tegenstander de satan, christenen kan misleiden. Wij denken vaak te klein van onze God, maar we denken soms ook veel te klein over de duivel. Dat kan fatale gevolgen hebben.
We gaan wat dingen op een rijtje zetten waar je misschien nog nooit van gehoord hebt, maar we zullen proberen het zo simpel mogelijk te houden. We hopen dat je het tot het einde wilt volgen.
Wanneer je al eerder op deze site geweest bent en met de onderwerpen bekend bent, kun je het eerste deel, overslaan en direct verder gaan bij ‘Waar gaat het nu weer om’.

Mystiek – datgene wat groter is dan wijzelf

We moeten het eerst hebben over wat wel ‘mystiek’ wordt genoemd. Het is een wereldwijd en van alle tijden het streven van de mensheid om contact te hebben met wezens in de onzichtbare wereld. Je kunt er (te) veel informatie over vinden op internet. Maar een eenvoudige en herkenbare beschrijving kwam ik tegen op de site van de Nederlandse stichting voor mystiek (website). Hieronder kun je het lezen, waarbij je dan moet je bedenken dat dit de manier is waarop satan mensen, die daar voor openstaan, inpalmt. Het is van alle tijden en gebeurt in alle religies.

Wat is mystiek?
Mystiek komt in alle tijden en alle religies voor.  Je zou mystiek kunnen omschrijven als je aangeraakt voelen door Datgene dat jou als mens volkomen overstijgt, en waar je toch in je kern één mee bent.
Mystiek gaat gepaard met het verlangen, en vaak met de ervaring, één daarmee te zijn en daarin op te gaan.
Het mystieke bewustzijn kan vanaf de vroege jeugd heel sterk in een mens aanwezig zijn, of ontstaan in een lang groeiproces.

Mystieke doorbraakervaring
Vaak is er sprake van een mystieke doorbraakervaring, waarin iemand zich er met een schok van bewust wordt dat hij aangeraakt wordt door Dat wat niet onder woorden te brengen is, en waarmee hij tijdens die ervaring sterke gevoelens van eenheid kan hebben.
Een dergelijke ervaring kan bijvoorbeeld plaatsvinden in of na een crisis in het leven, of in de natuur, waar een mens zich één kan voelen met het grotere geheel, waarvan hij deel uitmaakt.

Mystieke weg
Op de mystieke doorbraakervaring volgt een mystieke weg, die bij elke persoon verschillend verloopt, aangezien de tijd en cultuur waarin die weg plaatsvindt, maar ook de persoonlijke geschiedenis en karaktereigenschappen de weg kleuren.

Maar er is sprake van duidelijke overeenkomsten, zoals:
– het steeds minder centraal stellen van jezelf, het zogenaamde ‘kleine ik’ en
– het steeds meer centraal stellen van het Wezenlijke, de kern, het Goddelijke, God, de Goddelijke Liefde, Bewustzijn, of hoe de mysticus Dat wat niet onder woorden te brengen is, ook probeert aan te duiden.
Dat laatste kenmerkt ook één van de vele paradoxen die met de mystieke weg verbonden zijn.
De mysticus wil niets liever dan het Geheim in de meest lyrische woorden bezingen, maar beseft telkens weer, dat Dat Wat Is, en dat het Geheim van alle dingen is, hoogstens aan te duiden valt, maar nooit in woorden of beelden te vangen.

Omvorming
De mystieke weg brengt een diepgaand proces van omvorming van de persoonlijkheid met zich mee, waarin de liefde voor de medemens en voor al wat leeft een grote rol speelt.
De mysticus wordt een mens, die alleen nog maar wil dienen.
Het gaat hem niet meer om hemzelf. Dit stervensproces van het eigen, op zichzelf betrokken, ‘ik’, om zo steeds meer geboren te worden in de Goddelijke Liefde, is een levenslange weg.

Maatschappelijke betrokkenheid
Mystici hebben zich door de eeuwen heen als uiting van deze mystieke weg op velerlei manieren ingezet voor hun naasten en de natuur. Bijvoorbeeld door:
• te zorgen voor zieken/pastoraat aan zieken
• het voeren van actie tegen de oorlog in Vietnam, en tegen kernwapens
• het steunen van vluchtelingen
• het bestrijden van armoede
• de zorg voor de natuur en het klimaat.

Laten we meteen maar heel helder zijn. Wat je hierboven leest is de manier waarop satan ‘mensen van goede wil’ misleidt. Ze verlangen naar iets moois – van hun god of hoe ze het ook mogen noemen – uit de onzichtbare wereld. Wanneer mensen daarvoor open staan – het gebeurt je gelukkig niet zomaar! – geeft hij een bijzondere innerlijke ervaring, die hierboven de doorbraakervaring is genoemd. Dat is het begin van een ander leven: verlicht en veranderd. De duivel geeft de mens innerlijke ervaringen waardoor ze menen het geluk in zichzelf gevonden te hebben en ze betere mensen worden.

Ook in de christenheid meent men dat God – of de Heilige Geest of Jezus – zo’n ervaring geeft aan hen die dat willen. Ze horen Gods stem, worden in de Geest gedoopt, ze voelen het vuur van de Geest, ervaren een grote liefde voor Jezus, of wat dan ook. Maar de vraag is of dat de manier is waarop de God van de Bijbel in ons werkt.

De God van de Bijbel spreekt ons denken aan

De beschrijving van de mystiek hierboven lijkt oppervlakkig gezien wel op de manier waarop God in de mens werkt en hem tot bekering en geloof brengt, maar dat klopt niet. Onze God spreekt uitsluitend tot ons doordat we nadenken over wat Hij tot ons spreekt en daarop onze opvattingen en keuzes baseren. De Bijbel is het Woord van God voor ons en wat Hij daarin openbaart moeten we proberen te begrijpen.

Dat God ons denken aanspreekt is belangrijk om meerdere redenen.

• God heeft de mens bewust anders gemaakt dan de dieren. Wij hebben de rede, de ratio, het verstand gekregen. Dat maakt ons specifiek menselijk, maar tegelijkertijd ook ‘beeld van God’. We kunnen daardoor nadenken, problemen analyseren, alternatieven bedenken, daaruit een keuze maken en dan ook nog eens zorgen dat het uitgevoerd wordt. Dat is wat ons typisch mens maakt en ‘beeld van God’.
• Het denken behoort tot het domein van de geest van de mens. In het Engels is dat wat duidelijker; daarvoor gebruik je het woord ‘mind’. God heeft de mens een geest gegeven, zodat Hij met de mens kon communiceren. God geeft woorden om te begrijpen, de mens denkt daarover na en zal daarop reageren.
• God heeft de mens lief, maar wil hem niet dwingen om te gehoorzamen of Hem lief te hebben. Vandaar dat Hij de mens met woorden aanspreekt, zodat de mens daarover kan nadenken. Vervolgens komt de mens tot een conclusie en besluit om wel of niet te accepteren wat God heeft gezegd.
• Het denken is ook relevant voor het normale menselijke bestaan zoals God het bedoeld heeft. Na de zondeval moet de mens onderscheid maken tussen goed en kwaad en in het normale functioneren doe je dat ook. Je neemt met je zintuigen eigenlijk voortdurend de omgeving waar en als er gevaren zijn, dan moet je daar op reageren. Iemand die dronken is neemt de wereld om zich heen anders waar en is niet of veel minder in staat om adequaat te reageren op dreigend gevaar.

Ons denken heeft trouwens ook alles te maken met ons verstand. Zoek maar eens op waar dat woord overal staat. Hier noem ik twee dingen:

• In het boek van de Spreuken komt het woord heel vaak voor. Het heeft daar alles te maken met het volgen van de weg die de Here God ons voorhoudt. Daar moeten we ons hoofd bij houden.
• In zijn eerste brief schrijft Johannes: “Maar wij weten dat de Zoon van God gekomen is en ons het verstand heeft gegeven om de Waarachtige te mogen kennen” (1 Johannes 5:20).

Dit is de basis voor een leven vol blijdschap, want je weet dat Christus Jezus voor jou het oordeel van de heilige God gedragen heeft. Je bent daardoor gered -uit geloof – zodat je straks niet zelf het oordeel eeuwig hoeft te dragen.  Sterker, je mag uitzien naar dat nieuwe leven dat straks komt om de heerlijkheid van de Heer Jezus te delen! Daar mag je Hem elke dag en zo veel als je wilt voor danken; het is het grootste wat je God kunt geven!
Dit geloof moet een gelovige vasthouden zijn hele leven door. Maar je moet er ook in groeien, dat wil zeggen, steeds meer begrijpen Wie de Heer Jezus Christus is en wat Zijn werk eigenlijk betekent. Maar ook daarvoor hebben we het Woord van God nodig, om ons te laten groeien in geloofsvertrouwen, zodat ons leven meer aan de Here toegewijd zal zijn.

Nu geeft God ook Zijn Geest aan ieder die zich tot Hem bekeert en in de Heer Jezus gelooft. Die Heilige Geest werkt dat we de Heer Jezus meer leren liefhebben en zal ons helpen om de waarheid van Gods Woord te begrijpen.

Essentieel is dat de Heilige Geest in ons niet dominant is; Hij dwingt ons niet om het zo maar eens te zeggen. Hij zal ons stap voor stap leiden in ons geloofsleven. Daarbij houden we als mens steeds de mogelijkheid om iets aan te nemen of niet. De Geest wil het duidelijk maken, maar Hij heeft gelukkig ook geduld met ons. Hetzelfde geduld dat de Here God ook heeft.

Om als christen in geloof te leven zijn twee dingen van groot belang

Hoe Gods volk misleid kan worden

Wat we hiervoor besproken hebben zal vast nog de nodige vragen bij je oproepen. Maar die laten we voor dit moment even liggen, want we moeten verder met dat wat we hierboven beschreven hebben. Het ging er vooral om een paar essentiële verschillen te laten zien tussen de manier waarop de satan werkt en de manier waarop de God van de Bijbel werkt.

In het Oude Testament heeft God het volk duidelijk gezegd dat ze Hem alleen maar konden dienen – dat is: tot Hem konden naderen – op de manier die Hij hen duidelijk gemaakt had. Ze mochten onder geen beding tot Hem naderen op de manier zoals de heidenen tot hun goden naderden. Hij verbiedt het ze onomwonden:

“… dat u niet vraagt naar hun goden, door te zeggen: Zoals deze volken hun goden gediend hebben, zo zal ik het ook doen. U mag ten aanzien van de HEERE, uw God, niet doen zoals zij!”

Deuteronomium 12:30-31

De bijbel noemt het afgoderij – de goden dienen – en gebruikt er het woord afval voor (bijvoorbeeld Deuteronomium 13:5; Jesaja 31:6;47:10; Jeremia 3:12; 28:16). Deze ongehoorzaamheid is de hele geschiedenis door het grote probleem bij Israel geweest. Ze meenden steeds werkelijk dat datgene wat ze in hun innerlijk ervaarden van de Here God kwam. Maar het was van de demonen en zo noemt de Here het ook (bijvoorbeeld Leviticus 17:7). Het bizarre is dat ze zonder het zich te realiseren niet de Here God dienden, maar de demonen, de goden van de heidenen. Uiteindelijk was het de oorzaak dat ze niet het beloofde land in mochten en later werden ze daarom naar Babylon verbannen.

In het Nieuwe Testament is het precies hetzelfde verhaal. De satan zal met dezelfde middelen proberen om christenen te verleiden. Alle brieven van de apostelen waarschuwen er tegen. Het is hier niet de plaats om er hier over uit te weiden. Slechts een paar verwijzingen uit het Nieuwe Testament

• Het gebeuren van Israel in de woestijn wordt op drie plaatsen in het NT gebruikt als waarschuwing voor ons. Het zijn 1 Korinthe 10:1-22; Hebreeën 3:7-12 en Judas 1:5.
• In Korinthe was men in de gemeente bezig met heidense praktijken. Paulus keurt dit ten strengste af en zegt dan zelfs “Ik wil niet dat u met de demonen gemeenschap hebt.” (1 Korinthe 10:20). Misschien wel een van de minst begrepen waarschuwingen in het Nieuwe Testament.
• Ook in het Nieuwe Testament wordt afval of afvallig verbonden aan afgoderij (bijvoorbeeld 1 Timotheüs 4:1 en Hebreeën 3:12; 6:6).
• De apostel Johannes sluit zijn 1^e brief ermee af: ‘Lieve kinderen, wacht u voor de afgoden’ (1 Johannes 5:21).

Maar ook nu past de satan nog steeds dezelfde tactieken toe. Hij belooft de christen dat er nog meer is. ‘Weet je echt dat je goed zit met je geloof? Ben je wel echt christen? Heb je de Geest van God wel ontvangen? Er is meer te ontdekken hoor, God geeft nog meer als jij dat wilt. Eigenlijk word je dan pas een goed christen.’
Zo gaat het al 2000 jaar en de laatste decennia met verhevigde intensiteit.

Waar gaat het nu weer om

De aanleiding tot al het bovenstaande is om je wat handvatten te geven om dingen te beoordelen en om me te kunnen volgen in het verhaal dat nu volgt. Want kort geleden werd ik een paar keer achter elkaar geconfronteerd met “Zie uw God!” (zie hier) van HeartCry. Toen ik het van iemand kreeg, samen met de dvd’s die er bij horen, moest ik het wel doornemen.

Aanleiding en doelstelling

De aanleiding voor het schrijven van deze cursus is dat de schrijver – voorganger John Snyder –  op enig moment constateerde dat de evangelische beweging in de VS sterk achteruit ging. Zijn tweede constatering was dat het niet hielp wanneer hij preekte tegen verkeerd gedrag van gemeenteleden. Zijn conclusie was dat hij terug moest naar het blootleggen en aanpakken van de zondige wortels, de onderliggende oorzaken.

Nu is dit op zich prima, de bijbel gaat ook altijd naar het kernprobleem. Maar de vraag is of Snyder werkelijk het kernprobleem te pakken heeft als hij schrijft:

“(…) ons bekeren van het lage en onwaardige beeld dat we van God hebben en terugkeren naar de Bijbelse beschrijvingen van de ware God, en om alles te riskeren om te leven op grond van Wie Hij is.”

Voor de cursus kun je je ook inschrijven en op de website kun je het volgende lezen:

“In deze cursus willen we nadenken over het Bijbelse Godsbeeld. Het is altijd, maar in het bijzonder in deze tijd, van belang om na te gaan of het beeld dat wij hebben van God overeenkomt met hoe God Zichzelf openbaart in Zijn Woord; de Bijbel. Deze cursus neemt je bij de hand in het overdenken van deze belangrijke vraag.”

We zullen nagaan of het boek dit waarmaakt.

Een tekstboek met bijbelteksten en citaten

Het werkboek is een doorlopend verhaal met bijbelteksten en citaten. Er staan veel bijbelteksten in met vragen die alleen te beantwoorden zijn als je de bijbel er op na slaat. Dat is op zich prima.

De teksten zelf
Wanneer je inzoomt op de teksten van het werkboek, dan wordt het ingewikkeld.
Aan de ene kant staan er zaken in waarvan ik denk dat ze in lijn zijn met wat de Schrift zegt. Maar daar tegenover staan veel dingen die in tegenspraak zijn met de Bijbel. Daar doorheen staan dan wel weer stukken tekst die vaag of voor meerdere interpretaties vatbaar zijn. Dan wel Bijbelteksten die uit de context verkeerd gebruikt worden.

Daarbij komt dat er van karikaturen en valse tegenstellingen gebruik gemaakt wordt, zodat er ruimte wordt gecreëerd om de eigen boodschap te brengen.

Kortom, het geheel is nogal onsamenhangend. Wanneer we alles moeten becommentariëren zou dat gewoon niet gaan; onbegonnen werk. Bovendien, op zo’n commentaar zit niemand te wachten en zal niemand doornemen.
Het gaat er daarom ook niet perse om wat er allemaal wel goed (of niet goed) in de teksten staat. Discussies daarover zullen niets oplossen en raken niet de hoofdzaak van waar het hier om gaat.

We zullen daarom proberen om de hoofdgedachten te pakken te krijgen. De achterliggende lijn van denken moeten we uit het boek naar boven halen. Daarmee gaan we hieronder verder.

De grote lijnen

Er zijn twee grote thema’s die steeds terugkomen in het boek. Ik zal proberen ze kort samen te vatten zonder meteen commentaar te leveren.

Het eerste is ‘God aanschouwen’.
Bijna elk hoofdstuk heeft die uitdrukking in de titel. In elk hoofdstuk wordt dan ‘God aanschouwen’ gekoppeld aan een bepaald aspect van het christelijk leven. Ik noem de hoofdstukken hieronder maar even om een indruk te geven (overigens ook hier).

• Zie uw God: de grote aantrekkingskracht!
• De weg vrijmaken voor onze terugkeer
• God aanschouwen in de Bijbel
• God aanschouwen in het aangezicht van Jezus Christus
• God aanschouwen in het verlossingswerk
• God aanschouwen en persoonlijke heiligheid
• Zie uw God: aanbidding herstellen in ons leven
• God aanschouwen en evangelisatie
• God aanschouwen en onze christelijke dienstbaarheid
• Een mindere God aanschouwen?
• God aanschouwen: de leugens van het pragmatisme vermijden
• Het zoeken van de God die we aanschouwen

Het idee hierachter is dat een christen moet leren verlangen naar God, omdat Hij zo ongelofelijk aantrekkelijk is. Wanneer je Hem aanschouwt, dan wordt Hij belangrijker voor je, leer je Hem beter kennen en zullen de dingen in je leven ook veranderen. Daarom wordt in de diverse hoofdstukken het ‘God aanschouwen’ ook verbonden met belangrijke aspecten van het christelijke leven.

Het tweede thema is ‘jezelf aanschouwen’.
Zo wordt het in het boek niet genoemd; ik noem het maar even zo omdat het door het hele boek heen een rode draad is. Er is een voortdurende oproep om in je hart te kijken: kijk hoe zondig je bent. Maar het is niet genoeg de zonden uit te roeien, je moet ook de 3 wortels die eraan ten grondslag liggen uitroeien. Dat zijn dan trots, ongeloof en egoïsme. Zowel de wortels als de vruchten moeten worden uitgeroeid.

Regelmatig kom je paragraafjes tegen met de kop: Zelfonderzoek. Aan het begin van elke nieuwe week staat een streamer met de volgende tekst:

“Ben je bereid om je leven aan te passen
aan wat God de aankomende dagen over Zichzelf openbaart?”

Het bedoeling hiervan is dat je alle hoeken van je hart en leven onder het gezag van Christus brengt.

De verbinding tussen de twee thema’s is dat naarmate je meer naar God verlangt en Hem aanschouwt, je minder zonden en tekortkomingen zult ontdekken. Maar ook andersom: als je heiliger wordt, krijg je een leven waarin God graag naderbij komt. Maar als je niet heiliger wordt, verdwijnt God uit je nabijheid.
Althans, dat meent men.

Beoordeling op hoofdlijnen

Eerst geef ik een beoordeling van de hoofdzaken zoals hierboven weergegeven. Daarbij proberen we het zo kort en duidelijk mogelijk te houden.

• Het boek heeft een valse start. Er wordt niet duidelijk gemaakt dat het leerproces pas kan beginnen als je een goede start hebt gemaakt oftewel dat je weet dat je behouden bent. Maar het hele idee van bekering, wedergeboorte, en zekerheid van het geloof in Jezus Christus ontbreekt.
  Zeker, er worden links en rechts hierover wel opmerkingen gemaakt, maar nergens wordt uit de doeken gedaan wat het is om ‘te geloven’ of ‘behouden’ te zijn.
• Die valse start zorgt er ook voor dat de Heer Jezus Christus niet het centrale middelpunt is van het boek. En dat is wel het allergrootste manco. Er wordt geen basis gelegd voor het geloof: Wie is Hij, wat heeft Hij op Golgotha gedaan, wat doet Hij nu in de hemel voor ons en wat is de aard en praktijk van onze relatie met Hem.
  Wanneer de Heer Jezus Christus de hoofdpersoon van Gods Woord is – niet alleen in het Nieuwe, maar ook in het Oude Testament (Johannes 5:39) – dan moeten deze dingen uitgebreid aan de orde zijn. Immers, alles wat God geopenbaard heeft, heeft Hij gesproken in de Zoon (Hebreeën 1:1).
• Een hieruit voortvloeiend kernprobleem is dat niet onderkend wordt dat de Bijbel leert dat de zondige natuur in de gelovige blijft, zolang hij in dit sterfelijke lichaam rondloopt. Maar een gelovige ontvangt bij de bekering de Heilige Geest inwonend (Romeinen 5:5), waardoor hij God kan liefhebben en ‘voor God kan leven’ (Galaten 2:19).  
• Samengevat ontbreekt het aan uitwerking van de bijbelse leer dat “we gerechtvaardigd worden uit het geloof” en ‘leven uit geloof’. Drie keer wordt het herhaald in het Nieuwe Testament:
  • “Want de gerechtigheid van God wordt daarin geopenbaard uit geloof tot geloof, zoals geschreven is: Maar de rechtvaardige zal uit het geloof leven.” (Romeinen 1:17)
  • “En dat door de wet niemand gerechtvaardigd wordt voor God, is duidelijk, want de rechtvaardige zal uit het geloof leven.” (Galaten 3:11)
  • “Maar de rechtvaardige zal uit het geloof leven, en als iemand zich onttrekt, Mijn ziel heeft in hem geen behagen.” (Hebreeën 10:38)

• In plaats van dit alles leert “Zie uw God!” dat we voortdurend de zonde in ons moeten uitroeien zodat we steeds heiliger worden. Tegelijkertijd moeten we ons concentreren op God om een beter, Bijbelser beeld van Hem te krijgen, waardoor Hij tot ons nadert. Die nabijheid is merkbaar en kan zo dicht bij zijn dat we ‘volledig in beslag genomen worden door God’ (pag.226).
  “Zij die verlangen naar Gods nabijheid moeten de nederigheid zoeken die voortkomt uit een hartverscheurend bewustzijn van hun zonden en hulpeloosheid”(pag. 236).
• Deze opvatting is volstrekt onbijbels, hoe mooi het ook versierd wordt met bijbelteksten (veelal uit het verband gerukt) en citaten. Het is een ‘leer‘ die we in de Bijbel niet terugvinden. Over het begrip ‘God aanschouwen’ moeten we het apart nog hebben.

God aanschouwen

Het verhaal dat ons – los van alle details – voorgehouden wordt is komt op het volgende neer.

God is ongelooflijk groot, oneindig en ondoorgrondelijk. Daar kunnen we met ons verstand niet bij – ons verstand is ten enenmale ontoereikend. Toch hebben we vernieuwde kennis nodig van God, zoals Hij werkelijk is (p.12); een revolutie in ons denken over God (p.16). De kennis van God is niet slechts een vaag idee dat Hij ‘daarboven’ bestaat, maar het is een intieme bekendheid met Zijn karakter en Zijn werken (p.17).
Elke eigenschap van God is oneindig, onmetelijk, onbegrensd vol. De grootheid van Gods karakter kun je met je verstand niet vangen. Hij zal over de grenzen van je verbeelding heen stromen (p.20).

Maar gelukkig geeft God ons twee geschenken: de Bijbel en Zijn nabijheid (p.225). Die nabijheid of aanwezigheid van God is merkbaar, die kun je ervaren (p.226). Gods nabijheid hebben we net zo hard nodig als Bijbelse waarheid.
Ben je bereid om al je deuren te ontgrendelen en Christus volkomen vrijheid te geven om naar binnen te komen en je leven opnieuw in te richten, zodat je omgang met Hem kan worden hersteld? (p.240).
De taak van de christen is de God van de Bijbel te zoeken, naar God te verlangen, te weigeren tevreden te zijn met een afstandelijke God (p.244).

Deze leer houdt in dat we naast het Woord van God ook Gods aanwezigheid moeten ervaren. Naar die ervaring zouden we moeten verlangen en daar moeten we ons naar blijven uitstrekken.

Maar de Bijbel leert ons anders. Wanneer we willen weten Wie God is en hoe groot Hij is in alles, dan zou het moeten gaan om de Heer Jezus Christus. “Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, Die in de schoot van de Vader is, Die heeft Hem ons verklaard” (Johannes 1:18).

Maar wat ons hier gepresenteerd wordt is een weg die – laat ik het maar simpel zeggen – mensen invoert in de afgodische roomse spiritualiteit, de contemplatie[1].
De bedoeling van de cursus is dat je die innerlijke ervaring zult meemaken, die Gods aanwezigheid genoemd wordt, maar het juist niet is! Immers, de satan doet zich voor als iemand die het licht brengt: een engel van het licht! (2 Korinthe 11:14).

De citaten

Het werkboek zelf bevestigt deze conclusie want het staat vol met citaten van allerlei theologen, predikers en dichters. Veel ervan komen uit de hoek van de puriteinen. Deze worden naadloos gecombineerd met citaten uit de contemplatieve hoek.

Vooral deze laatste maken duidelijk uit welke bronnen geput is en waar men zich dus kennelijk aan verwant voelt. Hieronder staan wat auteurs die in de cursus geciteerd worden. Hier en daar is door mij wat informatie toegevoegd voornamelijk van Wikipedia. Eventueel is nog geput uit ander werk van de auteur.

Anselmus van Canterbury (1033-1109) (https://nl.wikipedia.org/wiki/Anselmus_van_Canterbury)
Citaat in Zie uw God:  “Kom overeind kleine man! Vlucht even van je bezigheden weg. Verberg je zelf even voor je storende gedachten. Leg je zware lasten en je vermoeiende bezigheden van je af. Maak ruimte vrij voor wat tijd met God en rust even in Hem. Ga de binnenkamer van je ziel binnen, sluit alle gedachten buiten behalve die van God en de gedachten die je kunnen helpen om Hem te zoeken. Spreek nu, mijn hele hart Spreek tot God en zeg: Ik zoek Uw aangezicht, Uw aangezicht  Here, zal ik zoeken.”

Bernardus van Clairvaux  (1090-1153)  https://nl.wikipedia.org/wiki/Bernardus_van_Clairvaux
Als mysticus streeft Bernardus naar een rechtstreeks aanschouwen van de Goddelijke Waarheid dat God Licht is. Voor hem is geen enkel beeld sterk genoeg om de ervaring van de goddelijke weerschijn weer te geven.

Ignatius van Loyola (1491-1556)  (https://nl.wikipedia.org/wiki/Ignatius_van_Loyola)
Citaat in Zie uw God: “Laat niets je overweldigen behalve Christus”.
Ignatius van Loyola is een van de bekendste katholieken. Hij is de aanvoerder van de roomse contrareformatie. De Jezuïetenorde (zie hier Wikipedia of hun eigen website) waar hij de stichter van was, is nog steeds zeer actief in het bestrijden van de protestantse christenheid. Het doel van de orde was ‘spirituele vernieuwing, het zuiveren van de ziel, het corrigeren van dogmatische onkunde, het uitbannen van zonde en bijgeloof’. Maar dan wel vanuit de roomse optiek.

Broeder Laurentius (1614-1691) https://nl.wikipedia.org/wiki/Broeder_Laurentius 
Citaten uit Zie uw God: “Naar God toe gaan vereist geen wetenschap of kunst, maar slechts een hart dat vastbesloten is om zich toe te wijden aan niets anders dan Hem, om Zijn wil en voor Hem alleen”
“Er is in de wereld geen enkel leven dat zo mooi is als een leven in voortdurend gesprek met God” (p 235).

Van Wikipedia:
“De aanwezigheid van God, een beetje pijnlijk in het begin, trouw beoefend, bewerkt heimelijk in de ziel prachtige effecten, trekt overvloedige genade van de Heer en leidt haar onmerkbaar tot deze eenvoudige blik, tot deze liefdevolle blik van Gods alomtegenwoordige aanwezigheid, die de meest heilige, meest solide en meest effectieve manier van bidden is.”
“De aanwezigheid van God is, naar mijn gevoel, waar het hele geestelijke leven uit bestaat en het lijkt me dat door goed oefenen, men in korte tijd spiritueel wordt.”
“Ik geloof niet; maar ik zie, ik heb ervaren wat het geloof ons leert.”

Henry Blackaby  https://blackaby.org/experiencing-god/
Blackaby heeft een omvangrijke ‘bediening’ om christenen te helpen om God te ervaren. Hij heeft al eerder op een HeartCry conferentie gesproken.

A.W.Tozer (1897 – 1963) https://en.wikipedia.org/wiki/A._W._Tozer
De auteur van Zie uw God heeft veel van Tozers werk bestudeerd en een levensbeschrijving van hem gemaakt. Dit is terug te vinden in Zie uw God. Veel citaten zijn van Tozer en in de eerste video wordt verteld hoe zijn gedachtengoed de inspiratie was voor deze cursus. Hieronder een paar citaten uit Tozers werk die gaan over ‘de stilte’ en ‘geestelijke oefeningen’ (spiritual disciplines).
 
Uit: Experiencing Gods Presence (pag. 213,214)
“Eenzaamheid is misschien een van de moeilijkste van onze spirituele disciplines. Alles in ons leven en de wereld om ons heen verzwakt dit. Vanwege de moeilijkheid is deze discipline erg belangrijk. Wat is er belangrijker dan zitten in stilte voor God?
Vaak, als we tot God komen in gebed, komen we met… een boodschappenlijstje van dingen waar we om vragen. Ik geloof in het vragen van God om dingen. Ik geloof dat het belangrijk is om voor God te komen met een lijst van dingen die we Hem toevertrouwen. Maar nadat alles dat gedaan is, moet er wat tijd besteed worden aan het cultiveren van stilte voor Zijn aanwezigheid.
Dit vergt oefening en discipline, dat garandeer ik je, en zal niet gemakkelijk zijn. (…)
In stilte voor God komen en wachten op Hem in stilte kan soms meer bereiken dan dagen en weken van koortsachtige activiteit.
David begreep dit heel goed. Onder invloed van de Heilige Geest schreef hij: “Wees stil en weet dat ik God ben: Ik zal worden verheven onder de heidenen, Ik zal verhoogd worden op de aarde” (Ps. 46:10). Het is in de stilte dat we het kloppende hart van God gaan zien en horen. Alle nerveuze activiteit van onze cultuur belemmert ons om God echt te leren kennen zoals Hij zich wil openbaren. We moeten deze Amerikaanse mentaliteit overwinnen die zegt dat een moment van stilte een verspild moment is. De discipline van stilte is de prijs die we betalen om God te leren kennen.”

Uit: Pursuit of God – Voorwoord (1948)
“In dit uur van bijna universele duisternis verschijnt er een bemoedigend lichtpuntje: binnen de kudde van het conservatieve christendom zijn er steeds meer mensen te vinden wier religieuze leven gekenmerkt wordt door een groeiende honger naar God Zelf. Zij zijn begerig naar geestelijke realiteiten en laten zich niet afschrikken door woorden, noch door correcte “interpretaties” van de waarheid. Zij zijn dorstig naar God, en ze zullen niet tevreden zijn totdat ze diep gedronken hebben uit de fontein van levend water…”.

Afsluitend – de wet en de misleiding

Tenslotte nog een paar opmerkingen over de combinatie van ‘streven naar heiliging’ en ‘de nabijheid van God ervaren’.

In de cursus wordt een zware nadruk gelegd op het voldoen aan de morele wet van God. Op pagina 119 staat bijvoorbeeld het volgende:

“Gods morele wet heeft twee doelen:
1. De wet onthult de zonde van de mensheid en leidt ons naar Jezus als onze enige hoop.
2. De wet leidt hen die al tot Christus gekomen zijn en er naar verlangen om hun liefde aan God te uiten in een leven van gehoorzaamheid.”

Paulus begint de brief aan Timotheüs met een gedeelte over leraars van de wet die geen inzicht hebben in wat ze zeggen en sterk benadrukken. Paulus corrigeert hen en zegt: ‘de wet is niet bestemd voor de rechtvaardige’ (1 Timotheüs 1:9). Daarmee onderwijst hij rechtstreeks tegen de leer van Zie uw God in.
Dat je daarmee Christus kwijt raakt schrijft Paulus aan de Galaten die ook de wet probeerden te hanteren: “U bent van Christus losgeraakt, u die door de wet gerechtvaardigd wilt worden; en daarmee bent u uit de genade gevallen.” (Galaten 5:4).

De wet gebruiken om gelovigen hoge morele normen op te leggen is geestelijk gesproken de dood in de pot.

In dezelfde korte brief waarschuwt Paulus tegen valse leer die kennelijk begint met hoge morele normen (de wet) en terecht komt in de contemplatie met zijn innerlijke godservaringen. Valse leer die uiteindelijk leidt tot afgoderij. Ook anno 2023 en ook bij HeartCry. Het is om ongelofelijk droevig van te worden.

Wij worden net als Timotheüs opgeroepen het pand dat ons is toevertrouwd te bewaren. We bidden dat dit blog daar een bijdrage aan mag leveren.

“O Timotheüs, bewaar het u toevertrouwde pand,
wend u af van onheilige, inhoudsloze praat en
tegenstellingen van de ten onrechte zo genoemde kennis.
Sommigen, die deze kennis verkondigden,
zijn van het geloof afgeweken.
De genade zij met u. Amen.”
– 1 Timotheüs 6:20-21 –

---

Gerelateerde artikelen
Wat de Bijbel afgoderij noemt – https://goddienen.nu/afgoden-dienen/afgoden-dienen/
Afgoderij in de christenheid – https://goddienen.nu/afgoden-dienen/afgoderij-in-de-christenheid/
Over de contemplatie – https://goddienen.nu/afgoden-dienen/afgoderij-in-de-christenheid/de-weg-van-de-contemplatie-spiritualiteit/
Wat is: God dienen? – https://goddienen.nu/god-dienen/
De kern van het christenleven – https://goddienen.nu/god-dienen/de-kern-van-je-christenleven/
De wedergeboorte – https://goddienen.nu/god-dienen/de-heilige-geest-en-de-wedergeboorte/
Wandelen naar de Geest – https://goddienen.nu/god-dienen/wandelen-naar-de-geest/

---

Voetnoten

[1] Contemplatie betekent ook aanschouwen of beschouwen. De kern van dit woord is temple, het heiligdom binnen in je.